Loài cá mập bí ẩn đã trỗi dậy từ thế giới chết chóc sau đại tuyệt chủng kỷ Devon, với cấu trúc giải phẫu hoàn toàn kỳ lạ so với cá mập hiện đại.

Theo Sci-News, loài cá mập kỳ lạ được đặt tên là Cosmoselachus mehling. Nó là một trong nhiều loài cá mập hóa thạch được bảo tồn tốt từ Hệ tầng đá phiến Fayetteville, trải dài từ phía Đông Nam bang Oklahoma đến Tây Bắc bang Arkansas nước Mỹ.

Loài cá mập hoàn toàn mới của kỷ Than Đá - (Ảnh đồ họa: BẢO TÀNG LỊCH SỬ TỰ NHIÊN MỸ)

Được khai quật ở khu vực bang Arkansas, nó đã ngủ yên trong phiến đá có niên đại lên tới 326 triệu năm, tức từ kỷ Than Đá.

Như vậy, con cá mập này thuộc về lớp sinh vật "sinh ra từ cõi chết", trỗi dậy và chiếm giữ các hốc sinh thái bị bỏ trống sau đại tuyệt chủng cuối kỷ Devon trước đó.

Các phần của hóa thạch được thu thập - (Ảnh: BẢO TÀNG LỊCH SỬ TỰ NHIÊN MỸ)

Theo nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi các nhà cổ sinh vật học của Đại học Bách khoa bang California, Cosmoselachus mehling là một loài cá mập hoàn toàn mới và cũng thuộc một chi mới.

Thời điểm nó tồn tại là lúc các đại dương cổ xưa tồn tại rất nhiều loài cá sụn với sự đa dạng hình thái đáng kinh ngạc, bao gồm tất cả các cấu trúc giải phẫu kỳ lạ mà chúng ta không thấy ở cá mập hiện đại.

Thật ra mẫu hóa thạch của nó đã được thu thập từ những năm 1970 bởi các giáo sư Royal và Gene Mapes của Đại học Ohio (Mỹ), tuy nhiên vào thời điểm đó giới khoa học chưa nhận ra đó là một loài mới.

Trong lần nghiên cứu mới này, các nhà cổ sinh vật học đã chụp CT và tái tạo lại mẫu vật bằng kỹ thuật số, từ đó mô tả tinh vi từng mảnh sụn nhỏ.

Sau khi ráp chúng lại và đối chiếu với các loài cá sụn sơ khai khác, họ nhận ra đó là một thứ hoàn toàn khác biệt.

Loài mới này đóng vai trò quan trọng trong việc tìm hiểu sự tiến hóa của một nhóm bí ẩn liên kết giữa cá mập và cá chuột (ratfish) ngày nay.

Loài mới này có đặc điểm chủ yếu giống cá mập, nhưng có những mảnh sụn dài tạo thành nắp mang, thứ chỉ thấy ở cá chuột ngày nay.

Vì vậy, nó rất có thể thuộc về một nhánh tổ tiên chung giữa hai loài này, cũng như góp phần giúp giải thích nguồn gốc và một giai đoạn quan trọng trong cây gia phả của các loài cá mập - một trong những dòng dõi tồn tại lâu đời nhất trên hành tinh.

Nghiên cứu mới vừa được công bố trên tạp chí khoa học Geodiversitas.